donderdag 19 april 2012

Team ACASA wint Ken-Uw-Klassieken Pubquiz

Het team 'ACASA', van het Amsterdam Centre for Ancient Studies and Archaeology van de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam, is dinsdagavond 17 april de winnaar geworden van de tweede Ken-Uw-Klassieken  Pubquiz in het Leidse Rijksmuseum van Oudheden. 165 classici, studenten en docenten kruisten de degens. 

Ze lieten hun hersens flink kraken om de vragen van quizmaster en classicus Fik Meijer, bekend van zijn toegankelijke boeken over de Klassieke wereld, juist te kunnen beantwoorden. Deelnemers Gerard Boter, Rodie Risselada, Evert van Emde Boas, Bas van der Meij en Steve van Beek gingen er na een spannende strijd met het prijzenpakket en de bijbehorende eeuwige roem vandoor.

In de inspirerende setting van de Tempelzaal en onder het genot van een drankje werd de kennis van maar liefst 39 deelnemende teams flink op de proef gesteld. Lastige vragen als ‘In welk jaar werd het Carmen Saeculare van de Romeinse dichter Horatius opgevoerd?’ en ‘Hoeveel obolen gaan er ten tijde van het klassieke Athene in 1 talent?’ en ‘Welke tragedie is gebaseerd op de zogenaamde Doloneia?’ vroegen het uiterste van hun kennis over Griekse en Latijnse literatuur, klassieke mythologie, oude geschiedenis, antieke wijsbegeerte, archeologie en receptie van de Oudheid.

De jury                                                              
De jury van de Pubquiz bestond dr. Stephan Mols van de Radboud Universiteit in Nijmegen, dr.Marlein van Raalte van Universiteit Leiden en prof. dr. Ruurd Halbertsma, conservator Klassieke wereld in het Rijksmuseum van Oudheden. Juryvoorzitter prof. dr. Ineke Sluijter van de Universiteit Leiden maakt het vakkundige viertal compleet. Onder hun leiding worstelden de deelnemers zich door de open vragen, die werden afgewisseld met een plaatjesronde en een citatenronde. 
Voor meer informatie en foto’s: Rijksmuseum van Oudheden

Huwelijksaanzoeken van begerende griezels

Verslag van de vertaalwedstrijd van het Amsterdamse NKV

Op vrijdag dertien april hebben ongeveer 45 leerlingen van Amsterdamse gymnasia meegedaan aan de vertaalwedstrijd van de Amsterdamse afdeling van het Nederlands Klassiek Verbond. Zoals altijd bestond de jury uit afgevaardigden van de Universiteit van Amsterdam en van de Vrije Universiteit. De juryleden namens de UvA waren Niels Koopman (Latijn) en Paul van Uum (Grieks). Namens de VU waren Gerard Boter (Grieks) en Suzanne Adema (Latijn) afgevaardigd. De winnaar bij Latijn was Ruben Homan (Vossius Gymnasium) en bij Grieks Ivo de Klerk (Barlaeusgymnasium).

In de weken voorafgaand aan de wedstrijd moesten wij als jury het belangrijkste deel van ons werk al leveren. Een mooi stukje Latijn en Grieks. Niet te makkelijk te vertalen moest het zijn, omdat er een wisselbokaal, prijzen en de eer op het spel stonden. Te moeilijk mocht ook niet, want er moest nog wel wat van te maken zijn door leerlingen van 5 en 6 gym. Als kinderen in een snoepwinkel kozen we twee maal ongeveer vijftien regels uit de hele Latijnse en Griekse literatuur. De Griekse vertaling werd gevonden in Euripides’ Trojaanse vrouwen (919-937), de Latijnse vertaling bestond uit een stukje uit het Lucretia-verhaal in de Fasti van Ovidius (2.792-806).

Op de dag van de wedstrijd kwamen we om vijf voor drie binnen in het lokaal waar de leerlingen al bijna twee uur aan het vertalen waren. De leerlingen hadden toen nog vijf minuten en zaten, zoals dat hoort, met rode wangen van de inspanning te werken. Toen alle opgaven waren ingeleverd, kon het jurywerk beginnen: 45 proefvertalingen nakijken en beoordelen in anderhalf uur. Sommige juryleden hadden al gauw net zulke rode wangen als de deelnemers vlak daarvoor.

Gelukkig hadden we in die anderhalf uur nog net wat tijd over om mooie en vooral ook grappige vondsten uit te wisselen. Zo trouwde volgens een vertaler Grieks Helena nogal vaak, aangezien haar ‘zoveelste huwelijk de Grieken voordeel bracht’. Bij een Latijnse vertaler was de vocativus nupta pudica in een apostrophe van de verteller een imperativus geworden. Het huwelijksaanzoek ‘Trouw met mij, kuise vrouw!’ spatte van de pagina af, alsof de verteller net als Tarquinius gegrepen was door een oncontroleerbare liefde voor Lucretia. De paradox hostis amans leverde de mooie alliteratie ‘verliefde vijand’ en het huiveringwekkende ‘begerige griezel’ op.

Het viel me in de vertalingen op dat de morfologie van het werkwoord de meeste leerlingen geen problemen had opgeleverd. Ze lieten zich bijvoorbeeld niet van de wijs brengen door de vele e’s en a’s in de regels

Quid faciat? Pugnet? Vincetur femina pugnans.
Clamet? At in dextra, qui vetet, ensis erat.
Effugiat? Positis urgentur pectora palmis.

Keurige dubitativi vonden we in de vertalingen terug, soms zelfs levendig en natuurlijk vertaald als Wat moest ze doen? Vechten? ... Schreeuwen dan? …. Ook het futurum was lang niet iedereen ontgaan.

Om half vijf waren daar de leerlingen weer met hun docenten, allemaal popelend om de uitslag te horen. De wisselbekers zullen dit jaar prijken in de prijzenkasten van het Vossius Gymnasium en het Barlaeusgymnasium, wachtend op de revanche van Ignatius, Cygnus en het Vierde volgend jaar.

Suzanne Adema

woensdag 11 april 2012

20 april voorlichting ACASA

De laatste weken is er hard gewerkt om een degelijk fundament te leggen voor ACASA, het Amsterdam Centre for Ancient Studies and Archaeology. ACASA biedt een omgeving waarin archeologen, oudhistorici, classici, oriëntalisten, filosofen en godsdiensthistorici van de VU en UvA samenwerken. Het doel is te komen tot een kenniscentrum op het gebied van de cultuur van de oudheid en latere perioden, waarbij de gezamenlijke expertise ten goede komt aan de academische wereld, het bredere publiek en het beroepsveld.

Een eerste, belangrijke fase die nu afgerond is, is het vormgeven van gezamenlijk masterprogramma’s met daarbij behorende vakken. Op vrijdag 20 april zullen deze gepresenteerd worden tijdens een voorlichtingsdag. Deze richt zich met name op 3e-jaars bachelor studenten van alle Oudheidopleidingen van VU en UvA (incl. geschiedenis) en geïnteresseerde 3e-jaars studenten van andere universiteiten. Eerst zal in een kort, algemeen deel de stand van zaken rond ACASA worden toegelicht, dan volgen twee specifieke rondes met voorlichting over de programma’s van de Research Master Archeologie, Research Master Oudheidstudies, Master Archeologie, en Master Classics & Ancient Civilizations (inclusief het programma Ancient History). Je krijgt specifieke informatie over het masterprogramma van jouw keuze. Als je keuze nog niet vaststaat, kun je twee verschillende voorlichtingsrondes volgen, zodat je de programma’s kunt vergelijken. Na afloop is er een borrel waar studenten en docenten nader kunnen kennismaken.  

Het programma van de voorlichtingsmiddag is als volgt
De bijeenkomst vindt plaats in het hoofdgebouw van de VU. Adres: De Boelelaan 1105, zaal 12A-05; via de hoofdingang kom je in de centrale hal, waar je links de lift kunt nemen naar de 12e verdieping. 

We willen jullie allen van harte uitnodigen te komen,
namens de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam,

prof.dr. Caroline Kroon en prof.dr. Jan Willem van Henten
(voor informatie kun je mailen naar Jan Paul Crielaard)

zondag 1 april 2012

Onjuiste berichtgeving over bacheloropleidingen Oudheid in NRC-artikel

In de NRC van donderdag 15 maart en NRC Next van vrijdag 16 maart is onder de titel ‘Wie vertaalt straks uit het Frans, Duits of Russisch?’  een artikel verschenen waarin in een van de  toegevoegde tabellen de indruk wordt gewekt dat bij de Vrije Universiteit de bacheloropleidingen op het gebied van de Oudheid (Archeologie, Griekse en Latijnse Taal en Cultuur, Oudheidkunde) als zelfstandige opleidingen zullen verdwijnen en op zullen gaan in een van de vier nieuwe brede bacheloropleidingen die de VU gaat starten.  Deze informatie is apert onjuist en is inmiddels ook gerectificeerd in de NRC van vrijdag  16 maart. De VU heeft er bewust voor gekozen om deze specialistische studies te handhaven en daarbij de komende jaren in toenemende mate te gaan samenwerken met de oudheidopleidingen van de UvA, in een Amsterdams Centrum voor Oudheidstudies en Archeologie. Hierdoor zullen de mogelijkheden voor de studenten in Amsterdam juist worden verruimd.
De eerste fase van deze samenwerking zal starten in september 2012, wanneer de Amsterdamse universiteiten een breed palet van gezamenlijke masterprogramma’s op het gebied van de Oudheid en Archeologie zullen gaan aanbieden.  

Toevoeging aan dit bericht: ook het artikel in de Volkskrant van 5 april jl., getiteld 'Faculteiten schrappen talenstudies' bevat foutieve informatie.